Over SiDi PO

SiDi PO bestaat uit twee delen. Het eerste deel omvat 12 lijsten en helpt jou om de leerbehoefte van cognitief talentvolle en hoogbegaafde leerlingen in kaart te brengen en jouw aanpak te beschrijven. Deel twee omvat 10 lijsten en is vooral bedoeld om de gegevens van de leerling op een zorgvuldige wijze over te dragen. Het gaat om de collega van de volgende groep, aanmelding voor het voortgezet onderwijs en aanmelding voor een plusklas.

 

Deel 1: De leerbehoefte

Aandacht voor excellente en (hoog)begaafde leerlingen is in het basisonderwijs zo langzamerhand vanzelfsprekend geworden. Je kunt er als leerkracht niet meer omheen. Elk kind, dus ook elk cognitief talentvol kind, heeft recht op een zo passend mogelijk onderwijsaanbod. Om tot een goed onderwijsaanbod te komen moet je weten wat de leerling van jou nodig heeft. Jouw taak is om die leerbehoefte in kaart te brengen.

Het bepalen van deze leerbehoefte begint met een goede wijze van signalering. Cognitief talentvolle kinderen worden lang niet altijd herkend. Bij een algemene, oppervlakkige beoordeling wordt bijna de helft van de hoogbegaafde kinderen onderschat. En kinderen die niet vroegtijdig worden gesignaleerd, lopen kans gedemotiveerd te raken, krijgen eerder problemen met leerstrategieën en lopen het risico te onderpresteren.

Met SiDi PO kun je op elk moment in het schooljaar een ontwikkelingsvoorsprong en een mogelijke begaafdheid in kaart brengen. Er is een opbouw gemaakt in drie fasen: de signalering, de algemene diagnose en de verdiepende diagnose. In elke fase kun je gebruik maken van een aantal tools om tot een goed beeld te komen.

De signalering

De eerste signalering geschiedt al bij de aanmelding voor de kinderopvang/peuterspeelzaal. Vaak zien ouders eerder het talent en een ontwikkelingsvoorsprong. Ook bij de aanmelding voor de basisschool kan een goede signalering worden gedaan. Met SiDi PO kun je het contact met ouders, vanaf de peuterleeftijd, op een prettige en effectieve wijze vormgeven. Ouders en kind kunnen de lijsten thuis online invullen. Als je in de klas een vermoeden hebt of word je getriggerd door een opmerking van een leerling of door een vraag van een ouder, dan kun je met de ‘Snelle screening’ deze stap zetten. De gegevens komen vervolgens bij jou binnen.

De algemene diagnose

In deze fase kun je samen met ouders en kind verdere stappen zetten om tot een goed beeld van een ontwikkelingsvoorsprong/hoge begaafdheid te komen. SiDi PO helpt jou in het diagnoseproces met vragenlijsten voor jou, kind en ouders. SiDi PO ondersteunt jou met een breed scala aan handige tips voor vervolg. Het is aan jou om te bepalen welke tool je kiest, jij maakt de keuze en bepaalt de volgorde. Voor die leerlingen die geen of weinig belemmeringen hebben om tot leren te komen is deze fase toereikend en een vervolg naar een verdiepende diagnose meestal niet nodig.

De verdiepende diagnose

Wanneer er bij een leerling sprake is van een belemmering om tot optimaal leren te komen, kun je de tools uit de verdiepende diagnose gebruiken om de hulpvraag scherper te krijgen. Je kunt onderzoeken of er belemmeringen zijn in leervaardigheden, in het leergevoel of dat er mogelijk sprake is van onderpresteren. In deze fase kun je nagaan of het verstandig is om externe hulp in te schakelen. Hier is het aan jou om te bepalen welke tool je kiest, jij maakt de keuze en bepaalt de volgorde.

Bij elke stap die je afsluit kom je automatisch op het blad ‘conclusies’ terecht. Op dit blad kun je conclusies en adviezen vinden. Je ziet de ‘kwaliteiten’ of de ‘aandachtspunten’ van de leerling, waar je verder mee kunt in de aanpak. Onder het kopje ‘actiepunten’ noteer je wat je acties zijn. Deze actiepunten zijn de basis voor vervolgstappen, oftewel je aanpak. Je kunt alle actiepunten in één overzicht bekijken via de actiepuntenlijst.

Het beeld compleet

Als je de diagnosefase hebt afgerond kun je de vertaling maken van leerbehoefte naar onderwijsaanbod. Checklist 11 en 12 helpen je om tot de juiste keuze te komen. Bij het schrijven van je plan van aanpak kan dezelfde procedure gevolgd worden die je in andere gevallen hanteert. Je sluit zo aan op de schoolspecifieke werkwijze.

Deel 2: De overdracht

Deel 2 van SiDi PO omvat de lijsten die bedoeld zijn voor een zorgvuldige overdracht van relevante gegevens van de leerling bij de overgang naar de volgende groep, bij de aanmelding voor het voortgezet onderwijs en bij een eventuele aanmelding voor een plusklas. Met deze gegevens worden de betrokken leraren zo goed mogelijk geïnformeerd over het beeld van de leerling en jouw aanpak tot dusver.

Overdracht naar de volgende groep
Een goede overdracht naar de volgende groep is van groot belang. Om die reden zijn ‘Profiellijsten’ toegevoegd. Voor elke groep is een profiellijst beschikbaar. Met deze lijsten kun je de leerkracht van de volgende groep informeren. Deze sluit vanaf de start meteen aan bij de leerbehoefte van de leerling. Je kunt deze lijst ook gebruiken voor het onderwijskundig rapport bij een verhuizing van de leerling naar een andere school.

Aanmelding voor het voortgezet onderwijs
We hebben het ‘Onderwijskundig rapport voor het voortgezet onderwijs’ toegevoegd. Deze lijst kan als bijlage worden opgenomen in het formele onderwijskundig rapport. In de warme overdracht met de mentor van het vo geef je met deze lijst een duidelijk beeld van het cognitieve talent/hoge begaafdheid en de eventuele belemmeringen.

Aanmelding voor een plusklas
Er zijn twee lijsten voor de aanmelding voor een plusklas. De gegevens uit SiDi PO leveren een goede bijdrage om de leerbehoefte en leerdoelen te formuleren en te bepalen of een plusklas een goede optie is voor een leerling.

Welke lijsten zijn beschikbaar in de SiDi PO

Afhankelijk van de groep waar de leerling in zit, zie je in SiDi PO de beschikbare lijsten die je voor de betreffende leerling kunt invullen. Je bent zelf vrij om te bepalen welke lijst(en) je per leerling gebruikt, dus hoe uitgebreid je het leerlingsdossier maakt.
Deze lijsten zijn beschikbaar:

Deel 1: leerbehoefte en de aanpak

Aanmelding en screening
Stap 01 – Aanmelding nieuw kindje kinderopvang
Stap 01 – Aanmelding nieuwe kleuter, algemeen beeld
Stap 01 – Aanmelding nieuwe kleuter, beeld ontwikkelingsvoorsprong
Stap 01 – Snelle screening leerling, groep 1 – 2
Stap 01 – Snelle screening leerling, groep 3 t/m 8

Algemene diagnose
Stap 02 – Beeld van ouders, groep 1 – 2
Stap 02 – Beeld van ouders, groep 3 t/m 8
Stap 03 – Beeld van de kinderopvang / pedagogisch medewerker
Stap 03 – Beeld van de leerkracht, groep 1 – 2
Stap 03 – Beeld van de leerkracht, groep 3 t/m 8
Stap 04 – Beeld van de leerling zelf, groep 3 t/m 8
Stap 05 – Cognitief beeld op basis van toetsen, groep 1 – 2, CITO of BOOM LVS
Stap 05 – Cognitief beeld op basis van toetsen, groep 3 t/m 8, CITO of BOOM LVS
Stap 05 – Cognitief beeld op basis van toetsen, groep 3 t/m 8, IEP LVS

Verdiepende diagnose
Stap 06 – Leervaardigheden en mate van zelfsturing – leerkracht
Stap 06 – Leervaardigheden en mate van zelfsturing – leerling zelf, groep 5 t/m 8
Stap 06 – Leervaardigheden en mate van zelfsturing – ouder
Stap 07 – Het leergevoel van de leerling zelf, bovenbouw
Stap 07 – Het leergevoel van de leerling zelf, onderbouw
Stap 08 – Versnellen/groep overslaan
Stap 09 – Een vermoeden van onderpresteren
Stap 10 – Externe hulp bij belemmeringen in het leren

Afronden en aan de slag
Stap 11 – Dossier afronden
Stap 12 – Aan de slag

Deel 2: de overdracht

Overdracht naar de volgende groep
Stap 13 – Profiel van de leerling, eind groep 1
Stap 14 – Profiel van de leerling, eind groep 2
Stap 15 – Profiel van de leerling, eind groep 3
Stap 16 – Profiel van de leerling, eind groep 4
Stap 17 – Profiel van de leerling, eind groep 5
Stap 18 – Profiel van de leerling, eind groep 6
Stap 19 – Profiel van de leerling, eind groep 7

Aanmelding plusklas
Stap 20 – Plusklas – aanmelding door de school
Stap 21 – Plusklas – informatie van ouders/leerling

Aanmelding voortgezet onderwijs
Stap 22 – Onderwijskundig rapport voor het voortgezet onderwijs, groep 7 en 8

SiDi PO is een uitgave van Eduforce Educatieve Uitgeverij.
Ontwikkeld door Jan Kuipers.